Stoi na Wzgórzu Staromiejskim, na którym zlokalizowany był pierwotny Sandomierz, zniszczony podczas najazdów tatarskich w XIII wieku. Pierwszą drewnianą świątynię w 1226 r. ufundował biskup krakowski Iwo Odrowąż. Dwa wieki później w jego miejscu wzniesiono murowany gotycki kościół. Rozbudowany był po pożarze w 1637 r. i ponownie powiększony na początku następnego stulecia.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Wyposażenie jego wnętrza pochodzi z XVII i XVIII wieku. Na sklepieniu zwraca uwagę dekoracja stiukowa, częściowo polichromowana i złocona. Najbogatsza jest w prezbiterium, z kartuszami, girlandami z owoców i anielskich główek. Sklepienie zdobią też malowidła m.in. ze scenami sądu ostatecznego i otwartego nieba.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
W ołtarzu głównym znajdują się aż trzy obrazy przedstawiające patrona świątyni. W centralnym miejscu umieszczone jest "Nawrócenie św. Pawła w drodze do Damaszku", wyżej "Ścięcie św. Pawła", a jeszcze wyżej portret świętego. Jego figura stoi też we wnęce między kolumnami.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
W nastawach po obu stronach ołtarza podziwiać można kolejne obrazy św. Pawła autorstwa Karola de Prevot, malarza włoskiego pochodzenia, który na przełomie XVII i XVIII wieku tworzył na ziemi sandomierskiej. Jeden przedstawia świętego na Malcie, a drugi uzdrowienie przez niego kaleki. Nad tym pierwszym widnieje malowidło z wyłaniającą się z chmur ręką, która strząsa w ogień węża, nad drugim ołtarz ofiarny i symbol Trójcy Świętej.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Okazale prezentują się rzeźbione, złocone i srebrzone stalle. Na ich zapleckach umieszczono obrazy na płótnie personifikujące osiem błogosławieństw.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
W dolnej części stall namalowane są sceny mordu rytualnego, o jakie bezpodstawnie oskarżano kiedyś Żydów.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Pomiędzy stallami, na północnej ścianie prezbiterium, zwraca uwagę marmurowy portal prowadzący do zakrystii z oryginalnymi kutymi drzwiami i zamkiem.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Na belce tęczowej podziwiać można ciekawe i rzadkie przedstawienie Chrystusa na krzyżu umieszczonym na palmie.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Na południowej ścianie nawy wisi duży obraz "Adoracja Dzieciątka", przywieziony z Wenecji w XVII wieku.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Na północnej ścianie nawy umieszczono natomiast portret biskupa Iwona Odrowąża, portret fundatora kościoła i parafii.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
W bogato zdobionych ołtarzach bocznych widnieją obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem, św. Józefa z Dzieciątkiem i św. Barbary.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Wczesnobarokową ambonę, z bogatą ornamentyką, rzeźbami apostołów i kolejnym obrazem św. Pawła, wieńczy figura Chrystusa Zmartwychwstałego.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Zachwyt w kościele budzą także XVII-wieczne rzeźbione ławki z portretami namalowanymi na ściankach bocznych i w przedniej części, ozdobione również malowidłami konfesjonały, polichromowana i złocona chrzcielnica.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Wejście na rzeźbiony wczesnobarokowy chór, nad którym namalowano niebiańską orkiestrę, prowadzi przez także zdobiony rzeźbami portal. W przejściu z południowej kruchty do nawy zachowały się drewniane drzwi z malowanymi płycinami, a drewniana krata zamyka wejście do kaplicy św. Barbary, w której ołtarzu umieszczony jest obecnie portret św. Jana Pawła II.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Wmurowane w zewnętrznej północnej ścianie świątyni kule armatnie są pamiątką z walk o Sandomierz w okresie Księstwa Warszawskiego. Przy kościele znajdowała się jedna z baterii dział broniących miasta przed Austriakami.
Na kościele zwracają też uwagę oryginalnie zdobione rynny.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Na placu kościelnym stoi wniesiona w latach 1739-45 dzwonnica, a obok krzyż poświęcony księdzu Wawrzyńcowi Szubartowiczowi, który był proboszczem parafii w latach 1862-1911. Po drugiej stronie kościoła, przy parkingu, znajduje się współczesna figura św. Pawła.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Parafia posiada też wiekowy relikwiarz z... zębem swojego patrona, za autentyczność którego trudno jednak ręczyć. Relikwie św. Barbary są natomiast przechowywane w relikwiarzu w kształcie wieży, w której ta była więziona, gdy nie chciała się wyrzec chrześcijaństwa.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Do położonego dziś nieco na uboczu kościoła św. Pawła turyści zaglądają rzadko. A to tylko pół kilometra od Rynku Starego Miasta, 200 m za kościołem św. Jakuba. Zaprowadzi tam ul. Staromiejska, dojść też można od Wąwozu Królowej Jadwigi.
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze
Faktycznie jest się nad czym rozpływać. I pomyśleć, że święta rodzina była żydowska.