Za symboliczną datę powstania zakładu przyjmuje się 15 września 1920 r. Wyprodukowano wówczas tu pierwszą partię mydła gospodarczego. Przed wojną ówczesne Zakłady Wytwórcze Związku Spółdzielni Spożywców RP 'Społem' wytwarzały też m.in. proszki do prania, pastę do podłóg, a nawet pastę do zębów. Specjalizowały się wówczas w produkcji chemii gospodarczej. Asortyment był szeroki.
W księdze pamiątkowej widnieje m.in. wpis Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. 'Żeby uniknąć nowych rozbiorów, proponuję przekazać całkowitą władzę związkowi Spółdzielni Spoż. < Społem >' - napisał poeta 20 maja 1938 r. Wpisał się tutaj ponoć także Stefan Żeromski, choć jego wpisu nie udało nam się odnaleźć. Księga, ale też i inne archiwa 'Społem' są pieczołowicie przechowywane.
Wiosną 1945 r. - jak można przeczytać w monografii 'Kielce przez stulecia' - zakłady dostarczały miesięcznie na rynek 30 ton mydła, dwie tony pasty do butów, 1500 litrów octu oraz 'niewiele jeszcze ilości drożdży, musztardy i świec'.
Część historycznych urządzeń przetrwała do dziś, jak np. pochodzące z lat 30. ubiegłego wieku niemieckie generatory octowe. Wykonane są z niezwykle trwałego drewna dębowego. Są też dawne kadzie. Robią zresztą niesamowite wrażenie, są ogromne. Jest też zamontowany w 1961., i - będący pierwszym tego typu urządzeniem w Polsce - acetator. Ocet jest produkowany w zakładzie także teraz.
Oprócz tradycyjnej wersji spirytusowej wytwarzane są też octy smakowe - np. czosnkowy, koperkowy.
- Bardzo lubię te najstarsze budynki, m.in. octownię i dębowe kadzie fermentacyjne, które pamiętają przedwojenne czasy. Tu jest wiele miejsc z historią w tle - mówi 'Wyborczej' Michał Mius, prezes zarządu WSP 'Społem'. Mieliśmy też okazję obejrzeć, jak spółdzielnia wygląda dzisiaj.
Naszą uwagę zwrócił widok raczej niecodzienny. - Na torach należących do zakładu stoi dawna lokomotywa, wykorzystywana niegdyś do transportu surowców - opowiada nam Monika Korus z działu marketingu WSP 'Społem'. Przewożono je w ten sposób, gdy transport drogowy nie był jeszcze rozwinięty. Dziś jest świetnie zachowana, przypomina o dawnej historii. I stoi pomiędzy budynkami.
Nad budynkami góruje za to historyczny ceglany komin z 1898 r. Podlega ochronie konserwatorskiej. - Jest starszy niż nasz zakład. Kiedyś podobno był tutaj tartak - słyszymy w spółdzielni.
Ochronie podlega też przedwojenna hala przemysłowa użytkowana do dzisiaj do produkcji m.in. płynu do mycia naczyń 'Kuchcik'. Zdecydowanie wyróżnia się na tle innych budynków. Choćby samą elewacją.
Kieleckie zakłady w czasie PRL podlegały pod Ministerstwo Przemysłu Spożywczego, stąd i - ze względu na profilowanie produkcji zgodnie z przynależnością resortową - ograniczały produkcję chemiczną. Zakład ma swój zbiór starych etykiet, słoików, czy też opakowań wyrobów, które tu kiedyś wytwarzano. Były to m.in. makarony, ciasta deserowe, kotleciki ziemniaczane i wiele innych.
W 1959 r. w 'Społem' zaczęto produkcję majonezu. To dziś historyczna data, bo przecież kieleckie zakłady trudno wyobrazić sobie bez sztandarowego produktu. To też jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli regionu. Receptura, którą 56 lat temu zastosowano, posłużyła też do opracowania polskiej normy na majonez. Na zdjęciu - magazyn WSP 'Społem'. Słoiki z majonezem wyjeżdżają właśnie stąd.
Dziś WSP 'Społem' zatrudnia ok. 370 osób. Produkuje majonezy, musztardy, ketchupy, sosy, octy, przysmak świętokrzyski, chrzan, a także płyn do mycia naczyń 'Kuchcik' oraz pastę samopołyskową 'Błysk'. W tym roku obchodzi swoje 95-lecie. O przeszłości i przyszłości firmy czytaj w piątkowej 'Wyborczej'.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze