W południowej części miasta położony jest zalew Rejów. Powstał na początku XIX wieku na rzece Kamionce, a woda z niego służyła pobliskiej hucie. Potem stał się zbiornikiem retencyjnym i rekreacyjnym. W okresie międzywojennym nazywany był Perłą Kielecczyzny, latem kursowały do niego specjalne pociągi. Obecnie również stanowi jedną z największych atrakcji Skarżyska. Znajdują się przy nim plaże i ośrodek wypoczynkowy z restauracją. Wprawdzie sezon na plażowanie już minął, ale także jesienią jest tam co robić. Wędkarze mogą łowić ryby, na pieszych i rowerzystów czeka ścieżka zbudowana wokół zalewu. Wiedzie głównie skrajem lasu otaczającego zbiornik.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
W południowo-zachodniej części zalewu znajduje się niewielka wyspa. Zajmuje niecałe 40 arów i nazywana jest wyspą... miłości. Niejeden pan płynął bowiem tam z panią, aby znaleźć odrobinę intymności...
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
Na północ od zalewu, przy ul. Mikołaja Reja, stoi figura św. Jana Nepomucena z 1908 roku. Wiąże się z nią ciekawa legenda. Otóż miała zostać kupiona za worek kaszy od mieszkańców Suchedniowa, aby chroniła Rejów od powodzi. I nawet po największych opadach osada przestała być zalewana. Z powodzią duże problemy zaczęli mieć natomiast suchedniowianie. Postanowili odkupić świętego, oferowali nawet dwa worki kaszy, ale mieszkańcy Rejowa nawet nie chcieli już o tym słyszeć.
PAWEŁ MAŁECKI
Żelazo wytapiano niegdyś nie tylko na Rejowie. Duża kuźnica działała w Bzinie (obecnie osiedle Zachodnie). W drugiej połowie XVIII wieku powstał tam wielki piec, który - podobnie jak rejowski - funkcjonował do początku XX stulecia. Pozostałości tego zakładu odsłonięto kilkanaście lat temu podczas budowy al. Jana Pawła II, która stanowi odcinek drogi krajowej 42. To fragmenty murów oraz kamienny wał przelewowy zbiornika, z którego woda dostarczała energii niezbędnej do wytopu żelaza. Zbudowany z ciosów piaskowca, spiętych żelaznymi klamrami i obręczami, nazywany jest przewałem staszicowskim. Bzin stanowił bowiem jeden z 'ciągłych zakładów fabryk żelaza na rzece Kamiennej', jakie planował budować i rozbudowywać ksiądz Stanisław Staszic. Sam wał prawdopodobnie powstał już na początku XVIII wieku, gdy hutnictwo rozwijali tu cystersi z Wąchocka. Ma około 70 m długości, ciągnie się od rzeki do wiaduktu na drodze 42, który powstał, aby nie zniszczyć reliktów staropolskiego przemysłu. Prowadzi tam ścieżka z kostki od ul. Cmentarnej lub ul. Legionów, przy której zobaczymy krzyż z 1866 roku, jaki ufundowali urzędnicy i fabrykanci zakładów Rejów i Bzin.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
Blisko przewału staszicowskiego, po drugiej stronie Kamiennej znajdują się dwa kościoły - nowy z końca ubiegłego wieku i stary drewniany z 1928 roku. Obydwa należą do parafii św. Józefa. Do jej proboszcza, księdza Antoniego Boratyńskiego, przyjeżdżał po wojnie Leopold Staff. Poeta wypoczywał w okazałym wtedy ogrodzie przy plebanii, chodził na spacery nad Kamienną. Znalazł tu inspirację do kolejnych utworów, a rosnąca nad rzeką wiklinę uwiecznił w tytule tomu wierszy. W liście do Tadeusza Różewicza nazwał natomiast Skarżysko Rekonwalescentopolem. Zmarł 31 maja 1957 roku w pokoju gościnnym skarżyskiej plebanii. Naprzeciwko niej, w miejscu, gdzie lubił przesiadywać, stoi ławeczka, a od ulicy pomnik z popiersiem poety.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
Kościół Najświętszego Serca Jezusowego przy Alei Niepodległości jest najstarszą świątynią w mieście. Zbudowany został w neogotyckim stylu w 1923 roku, gdy Skarżysko otrzymało prawa miejskie.
PAWEŁ MAŁECKI
Naprzeciwko kościoła Najświętszego Serca Jezusowego, na skwerze Kolejarzy, stoi ciekawy pomnik. Napis informuje, że ufundowali go kolejarze w XV rocznicę niepodległości na pamiątkę odzyskania Morza. Odsłonięty został w Skarżysku w 1933 roku, pierwotnie stał bliżej torów kolejowych. W obecnym miejscu stoi w nowej wersji. Pierwszą zniszczoną przeniesiono na teren koło wielkiego pieca na Rejowie. W mieście zobaczyć można jeszcze wiele pomników, m.in. generała Władysława Sikorskiego, który jako premier podpisał 22 grudnia 1922 roku rozporządzenie Rady Ministrów o nadaniu praw miejskich dla Skarżyska. Stoi na skwerze niedaleko urzędu miasta.
PAWEŁ MAŁECKI
MICHAŁ WALCZAK
Jedynym obiektem architektury w Skarżysku, który widnieje w rejestrze zabytków, jest dróżniczówka. Została zbudowana w XIX wieku przy trakcie krakowskim, czyli drodze bitej z Krakowa do Warszawy. Takie domki, zwane też koszarkami, stały przy niej mniej więcej co 10 km. Mieszkali w nich dróżnicy,, którzy mieli dbać o drogę, o jej odśnieżanie czy dokonywanie napraw. Przy stylowym parterowym domku zachowała się stara studnia z drewnianym kołowrotem, wykuta w wapieniu muszlowym. Ten drogowy zabytek stoi przy zjeździe z ekspresowej S7 na Starachowice. Studnia nie jest wykorzystywana, natomiast odnowiony budynek nadal służy drogowcom, mieści się w nim obwód drogowy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
Historia Skarżyska ściśle wiąże się z koleją. Pod koniec XIX wieku pociągi kursowały stąd nawet do Paryża czy Wiednia. Podróżni korzystali z tego okazałego dworca, który uwieczniony został na widokówce przechowywanej w Muzeum im. Orła Białego. Niszczony w pierwszej i drugie wojnie światowej gmach odbudowywano i dziś również stanowi reprezentacyjny obiekt. Z pewnością to najokazalszy dworzec w regionie świętokrzyskim. Blisko niego stoi parowóz z 1948 roku, który jeździł także w Skarżysku.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
W Skarżysku zachowało się dużo budynków mieszkalnych, jakie dla swoich pracowników zbudowała przed wojną Państwowa Fabryka Amunicji. Na górnym zdjęciu widać jeden z odnowionych niedawno domów na osiedlu Skałka, w którym mieszkała średnia kadra kierownicza. Na zdjęcia poniżej wzniesione z piaskowca domy fabrycznego osiedla przy ul. Staffa na osiedlu Zachodnie. Czekają na rewitalizację.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
Za osiedlem Skałka znajdują się malownicze wychodnie dolnotriasowego piaskowca będące pomnikiem przyrody nieożywionej. Mają od kilku do kilkunastu metrów wysokości, tworzą skalne półki, nawisy, wnęki schroniska czy jaskinie. W obrębie najwyższej skały powstała jaskinia szczelinowa nazwana Dziurawym oknem. Szkoda, że to pełne uroku miejsce, nazwane Skałką Rejowską, zostało w ostatnich latach zaniedbane. Ścieżki pozarastały i zamiast do spacerów służy niektórym do wysypywania śmieci.
PAWEŁ MAŁECKI
PAWEŁ MAŁECKI
Do rejestru zabytków archeologicznych wpisany jest rezerwat Rydno w dolinie Kamiennej. Ciągnie się od położonego we wschodniej części Skarżyska osiedla Łyżwy aż po Wąchock. Archeolodzy znaleźli tam ślady kilkuset obozowisk z epoki kamienia. Nasi praprzodkowie mieli tu kopalnie bogatej w związki żelaza ochry. Z tarcia jej na kamieniu powstawał czerwony barwnik używany do celów magicznych, wyprawiania skór, w neolitycznej medycynie, a może i jako kosmetyk. O istnieniu kopalń świadczą plamy czerwonej gleby widoczne m.in. na północnym zboczu wzgórza niedaleko Nowego Młyna nad Kamienną (na końcu ul. Łyżwy). Znajdzie się tam również kawałki krzemienia używanego przez pradawnych mieszkańców Rydna do wyrobu broni i innych narzędzi. Jak żyli i czym się zajmowali przed tysiącami lat, zobaczyć można podczas pikników archeologicznych, jakie co roku pod koniec maja organizuje tu stowarzyszenie PraOsada Rydno ze Skarżyska. Makieta obozowiska z Rydna jest także w Muzeum im. Orła Białego.
JAROSŁAW KUBALSKI
PAWEŁ MAŁECKI
Naszą wycieczkę po Skarżysku kończymy nad zalewem na rzeczce Bernatce, położonym w lesie w północnej części miasta. Znacznie mniejszy od Rejowa, ma niespełna 2 hektary, ale ostatnio jest o nim głośno. Ma tam bowiem do końca 2018 roku powstać park z muzeum biosfery, minizoo, ogrodem sztuki i amfiteatrem, sanatorium wykorzystujące japońską metodę leśnej terapii oraz hotel z domkami na drzewach. Inwestor, Fundacja Promocji i Rozwoju Polski Wschodniej, zapowiada, że inwestycja stanie się jedną z największych atrakcji turystycznych i przyciągnie kilkaset tysięcy turystów rocznie.
PAWEŁ MAŁECKI
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze