Na gorący weekend proponujemy wycieczkę nad wodę. Mamy bardzo urokliwe miejsca [ZDJĘCIA]

Przepięknie położony wśród lasów jest kompleks stawów Marianów koło Nagłowic. Od wieków służyły do hodowli ryb, a pierwszy łowił je sam Mikołaj Rej. On to założył istniejący do dziś staw Pogorzelec. A w 'Żywocie człowieka poczciwego' tak zachęcał do tego samego innych: 'bo to i rozkosz, i pożytek, i wdzięczna krotofila. Idziesz na przechadzkę, ano rybeczki przed oczyma twymi skaczą, pirsza rozkosz...'.

PAWEŁ MAŁECKI

Gdy byliśmy tam, rybki rzeczywiście skakały. Widzieliśmy też mnóstwo ptactwa, żyje tam kilka gatunków kaczek, a ponadto m.in. czaple i perkozy, kormorany i bocian czarny. Na nas największe wrażenie zrobiły łabędzie, których na niewielkiej przestrzeni zgromadziło się około setki. Szyja przy szyi, mnóstwo białych znaków zapytania, widok niesamowity!

PAWEŁ MAŁECKI

Przez kompleks stawów Marianów, który należy do Gospodarstwa Gospodarstwo Lasochów z siedzibą w Oksie, prowadzi żółty szlak turystyczny im. Krzysztofa Pieniążka herbu Odrowąż, wyznaczony kilka lat temu między Żarczycami Dużymi a Nagłowicami. Można nim dotrzeć od wsi Popowice (od asfaltowej drogi na Cierno), a także leśną dróżką od strony Nagłowic.

PAWEŁ MAŁECKI

Jest malowniczo położone w lesie koło wsi Czartoszowy w gminie Łopuszno. Stanowi największe jezioro Pojezierza Świętokrzyskiego, które kilkanaście lat temu odkryli naukowcy ówczesnej Akademii Świętokrzyskiej prof. Bartłomiej Jaśkowski i dr Robert Sołtysik. Był to szereg przeważnie niewielkich i płytkich jezior, głównie w okolicach Łopuszna, Mniowa, Małogoszcza i Piekoszowa. Większości z nich już nie ma. Zostały osuszone przez człowieka lub zapełniły się torfem. Także Jezioro Elżbiety podlega tym procesom.  Obecnie zalane jest najwyżej kilka hektarów, znaczna część to bagna i zarastający je powoli lasek.

MICHAŁ WALCZAK

Na powierzchni wody rosną nenufary (właściwa nazwa: grzybienie białe, nazywane też liliami wodnymi). Trzcina, tatarak i pałka szerokolistna tworzą przy brzegach szuwary, w których nie brak ptactwa wodnego. W samym jeziorze żyje kilka gatunków ryb, a na drzewach wokół widać ślady działalności bobrów.

MICHAŁ WALCZAK

To pełne uroku miejsce jest często odwiedzane przez spacerowiczów.  Najlepiej wybrać się tam o wschodzie lub zachodzie słońca, ponieważ wtedy są najpiękniejsze widoki. Podziwiać je można z drewnianego mola, jakie z inicjatywy Stowarzyszenia Nasze Czartoszowy zbudowane zostało nad powierzchnią wody.

MICHAŁ WALCZAK

Nazwa jeziora pochodzi od Elżbiety, córki Adolfa Freya, który do 1934 roku był właścicielem majątku ziemskiego w Czartoszowach. Obecnie jezioro należy do spadkobierców, ale dostęp do niego nie jest zamknięty. Najłatwiej dotrzeć tam od drogi Łopuszno - Małogoszcz, skręcając w leśną dróżkę na wschód w Michalej Górze.

Pełne uroku jest również jezioro Żabiniec, także blisko Łopuszna. Z lotu ptaka wygląda, jak szereg oczek wodnych wśród bujnej roślinności. Pływają grzybienie białe, inaczej lilie wodne lub nenufary, jakie pamiętamy z 'Nocy i dni'. Na Żabińcu jest ich mnóstwo, rosną w każdym miejscu, którego jeszcze nie zajęło pło, czyli zarastające jezioro mszaki torfowce.

PAWEŁ MAŁECKI

Rosną tam też różne inne ciekawe rośliny. Jedna z nich to owadożerna rosiczka okragłolistna. Wabi swoje ofiary błyszczącymi kroplami słodkiej cieczy na włoskach wyrastających z liści. Owad siada, przykleja się, a liść zamyka.

PAWEŁ MAŁECKI

Uwagę zwraca również wełnianka pochwowata z białymi, przypominającymi puch włoskami. Służą do przenoszenia nasion przez wiatr. Dawniej były zbierane do poduszek, a także jako materiał opatrunkowy. Dalej rośnie m.in. mrozoodporna i używana czasem jako roślina ozdobna modrzewnica północną oraz przygiełka biała, której niewielkie kwiaty i łodygi tworzą na powierzchni pła biało-zielony kobierzec.

PAWEŁ MAŁECKI

Spacerując nad jeziorem, poczujemy bagno zwyczajne. To wydzielająca silny zapach roślina używana m.in. do odstraszania moli. Ma również inne właściwości. Jej liście, a zwłaszcza pyłek, zawierają ledol - olejek eteryczny o silnym zapachu i właściwościach odurzających. Wiatr przenosi pyłek na owoce borówkę bagienną, która jest przez to nazywana pijanicą, choć nie jest temu winna.

PAWEŁ MAŁECKI

Do Żabińca zaprowadzi leśna dróżka, w którą należy skręcić z drogi Kielce - Włoszczowa (tuż przed granicą gmin Łupuszno i Krasocin. Najłatwiej jednak dotrzeć ścieżką od wsi Jedle.

PAWEŁ MAŁECKI

Baszowicami, położonymi przy drodze z Nowej Słupi do Bodzentyna, tak zachwycał się Stefan Żeromski w 'Dziennikach': 'Tuż nad drogą w chmurach, zanurzając czoło, klasztor świętokrzyski kąpie się w promieniach księżyca. Hej, hej, przeszłość. Chrzęst zbroi, tętent koni, pieśni wojenne, niesie echo w puszcze dziewicze'.

JAROSŁAW KUBALSKI

Praktycznie z każdego miejsca w Baszowicach podziwiać można Święty Krzyż z odbudowaną wieżą kościoła i wieżą radiowo-telewizyjną. Łysa Góra pięknie się odbija w niewielkim stawie. przy którym znajduje się  kompleks sportowo-rekreacyjny.

JAROSŁAW KUBALSKI

Zalew Rejów na rzece Kamionce w Skarżysku-Kamiennej był przed wojną nazywany 'Perłą Kielecczyzny'. Stanowił bowiem ulubione miejsce letniego wypoczynku także i dla kielczan, którzy bez problemu dojechać mogli tam pociągiem. Dziś też pociągi kursują. Można się wybrać z rowerem, wysiąść na przystanku Skarżysko Zachodnie i dojechać do Rejowa.

PAWEŁ MAŁECKI

Na pieszych i rowerzystów czeka ścieżka zbudowana wokół zalewu. Wiedzie głównie skrajem lasu otaczającego zbiornik.

PAWEŁ MAŁECKI

W południowo-zachodniej części zalewu znajduje się niewielka wyspa. Zajmuje niecałe 40 arów i nazywana jest wyspą... miłości. Pływają tam bowiem zakochane pary.

PAWEŁ MAŁECKI

Koło Stawian (gm. Kije) wydobywano gips. Pamiątką po tym są we wschodniej części wsi  zalane wodą zagłębienia. W jednym z nich powstał całkiem spory staw, po którym pływają m.in. łabędzie. Droga koło niego prowadzi na zbudowane z piaskowców, wapieni i żwirowców malownicze wzgórza, z których jedno to Góra Sobótczana.

JAROSŁAW KUBALSKI

Wśród bujnej zieleni bielą się na nich wychodnie skalne. Porasta je charakterystyczna dla stepów roślinność ciepłolubna - murawy kserotermiczne. Można tam spotkać m.in. ostnicę włosowatą, miłek wiosenny, szałwię czy dziewięćsił bezłodygowy.

JAROSŁAW KUBALSKI

Dojazd do Stawian od Kij przez Lipnik. Współrzędne GPS Góry Sobótczanej: 50.5955, 20.6268.

JAROSŁAW KUBALSKI

Wybierając się na spacer na stawy w Krzelowie (gm. Sędziszów), możemy poszukać resztek średniowiecznego zamku. Zbudował go Mszczuj Koziegłowski herbu Lis w XIV wieku. Dziś z tej obronnej budowli został tylko niewielki kopczyk gruzów zarośniętych przez trawę i krzaki.

Fot. Jarosław Kubalski / Agencja Gazeta

Te zdjęcia robiliśmy na początku kwietnia, Teraz, kiedy rozwinęła się bujna zieleń, resztki zamku jeszcze trudniej będzie znaleźć. Podpowiadamy, że znajdują się na niewielkiej wysepce. Dojście groblą między stawami od drogi z Krzelowa na Bugaj (GPS 50.33 i 19.59).

Fot. Jarosław Kubalski / Agencja Gazeta

Wybierając się na wycieczkę do Maleńca, można poczuć zapach... historii. Malowniczy zbiornik wodny dostarczał niegdyś energii do poruszania urządzeń, które produkowały gwoździe i narzędzia rolnicze. Dziś służy wędkarzom, a także do pokazów w Zabytkowym Zakładzie Hutniczym. W tym unikatowym zabytku techniki  zachowały się nie tylko dawne urządzenia, ale i cały układ wodny, który je napędzał.

Fot. Jarosław Kubalski / Agencja Gazeta

Maleniec to wieś w gminie Ruda Maleniecka (powiat konecki). Dojazd od drogi krajowej 42 (skręcamy w Wyszynie Rudzkiej) lub od drogi krajowej 74 (skręcamy w Grębenicach). Zabytkowy Zakład Hutniczy dostępny jest dla zwiedzających codziennie od godz. 8 do zmroku.

Fot. Jarosław Kubalski / Agencja Gazeta

Ze zbiorników wodnych powstałych już w XX wieku jednym z najbardziej malowniczych jest z pewnością zalew w Wilkowie (gm. Bodzentyn).  Powstał na płynącej przez wieś Lubrzance.

JAROSŁAW KUBALSKI

Ma 10 hektarów, wokół niego biegnie ścieżka rowerowo-spacerowa, wyłożona kostką i oświetlona. Jest również parking na ponad 100 samochodów. Latem służy będzie do kąpieli, o każdej porze roku można rozkoszować się wspaniałymi widokami - na Łysicę oraz inne świętokrzyskie szczyty. 

JAROSŁAW KUBALSKI

Tym, którzy nie mają czasu i ochoty na daleką wycieczkę, polecamy spacer po rezerwacie Sufraganiec, położonego tuż za granicą miasta z gminą Miedziana Góra. Spod siedziby Nadleśnictwa Kielce przy ul. Hubalczyków ścieżka prowadzi przez las wokół malowniczej doliny Sufragańczyka, który w niektórych miejscach wyrzeźbił sobie głębokie koryto.

JAROSŁAW KUBALSKI

Dwukrotnie przechodzimy mostkiem przez rzeczkę, nad którą żyją m.in. bobry. Kilkanaście metrów od głównego koryta bije leniwie źródełko. Jest ocembrowane, przykryte drewnianą pokrywą, ludzie przychodzą tam po wodę.

JAROSŁAW KUBALSKI