Nasze zamki też mają swoje duchy. Historie z niezłym dreszczykiem [ZDJĘCIA]

Najwięcej pewnie królewski zamek w Chęcinach, który ma niezwykle bogatą historię. Więziono w nim jeńców krzyżackich, przyrodniego brata i wroga króla Władysława Jagiełły Andrzeja Wingolda, a syna Władysława Warneńczyka ukrywano przed zarazą. Na chęcińskim zamku mieszkały też królewskie żony. Bona po śmierci męża Zygmunta Starego oczekiwała tu na zgodę nowego króla i swojego syna Zygmunta Augusta na wyjazd do Włoch. Ten długo nie chciał na to pozwolić, ale w końcu uległ. Bona wyruszyła w daleką drogę, zabierając ze sobą ogromny majątek. Wozy miały być tak obciążone złotem, srebrem i innymi kosztownościami, że załamał się pod nimi drewniany most na Nidzie. Wszystko utonęło w rzece w miejscu, gdzie znajduje się wieś Mosty. Królowa wysłała posłańca po pomoc do zamku, ale załoga nie wpuściła go, nie chcąc dopuścić do wywiezienia skarbów. Co się z nimi stało, nie wiadomo. Do dziś słychać ponoć po zachodzie słońca tętent galopującego konia posłańca. Wokół zamkowych murów krąży także duch Bony wciąż poszukującej skarbów. Kto nie wierzy, niech się wybierze do Chęcin. W poprzednich latach w letnie wieczory nad murami ukazywała się Biała Dama w powłóczystej sukni. To nie była jednak prawdziwa zjawa. W tym roku z powodu prac remontowych na zamku tego sztucznego widma prawdopodobnie nie zobaczymy. Prawdziwemu żaden remont nie będzie przeszkadzał...

Zbudowany przez wojewodę sandomierskiego Krzysztofa Ossolińskiego zamek Krzyżtopór w Ujeździe miał cztery baszty, 12 dużych sal, 52 komnaty i 365 okien, kryształowe akwarium, marmurowe żłoby w stajniach z lustrami, w których przeglądały się konie. Jest trzy i pół wieku młodszy od chęcińskiego, ale też ma swoje duchy i legendy. Jedna z nich głosi, że w sierpniu 1649 r. obudził zamkowych strażników tętent koni. Gdy spojrzeli w dół z murów, ujrzeli tylko jednego rycerza, w którym rozpoznali Krzysztofa Baldwina Ossolińskiego, syna wojewody, ówczesnego właściciela tego pałacu w fortecy (?palazzo in fortezzo?). Otworzono bramę, ale postać rozpłynęła się we mgle. Wkrótce przyszła smutna wiadomość, że pan zamku Krzyżtopór zginął od tatarskiej strzały w bitwie pod Zborowem na Podolu. Od tego czasu po zmroku wiele razy widywano postać jeźdźca w husarskiej zbroi nad potężnymi murami. Do dziś pilnuje zamku, aby go nikt nie uszkodził. Ponoć słychać też tętent pędzącego galopem konia, a po chwili ukazuje się czarna postać husarza Baldwina na spienionym rumaku.

Ubrane w czerwone szaty widmo pana na czerwonym koniu spotkać można w Ossolinie (gmina Klimontów). Tam wzniósł swój zamek Jerzy Ossoliński, brat wspomnianego Krzysztofa, wojewoda i kanclerz wielki koronny. Słynął on z dużej fantazji i bogactwa. Wysłany z poselstwem zadziwił Rzym, wjeżdżając do miasta na czele orszaku, jakiego tam nikt wcześniej nie widział. Konie miały podkowy i elementy uprzęży ze złota przymocowane w taki sposób, aby odpadały i robiły jeszcze większe wrażenie. Dziś z jego okazałej rezydencji zostało niewiele, najbardziej widoczna jest arkada kamiennego mostu nad drogą przez wieś. W krzakach tarniny zobaczyć również można fragment bramy wjazdowej i resztki fundamentów. W zasypanych zamkowych piwnicach znajduje się ponoć wejście do obszernego lochu, którym można było saniami po rozsypanym cukrze dojechać do odległego o kilkanaście kilometrów zamku Krzyżtopór.

Ze średniowiecznego zamku Szumsko w Rembowie (gmina Raków) zachowały się już tylko resztki fundamentów ukryte wśród drzew na stromej górze. Według legendy zbudował go rycerz Mszczuj za łupy przywiezione z wyprawy krzyżowej. Przywiózł z niej również piękną żonę, która urodziła mu sześciu synów. Trudno dostępny zamek podstępnie zdobyli Tatarzy. Poczekali bowiem, aż Mszczuj wyruszy na polowanie, i wtedy przystąpili do szturmu. Żona Mszczuja zaprowadziła synów do podziemi i zasypała wejście. Wkrótce padła martwa ugodzona tatarską strzałą. Zrozpaczony mąż po powrocie z łowów rzucił się w pogoń za najeźdźcami, ale poległ w nierównym boju. A jego synowie zostali już na zawsze pod ziemią. W każdą Niedzielę Palmową wokół ruin krąży ponoć duch rycerza Mszczuja na koniu i ciągle poszukuje tam swoich ukochanych dzieci.

Nie może też zabraknąć duchów w zbudowanej w drugiej połowie XVI w. fortalicji w Sobkowie. Straszy tam ponoć sam Stanisław Szaniawski, krajczy koronny, fundator wzniesionego tam dwa wieki później pałacu. Jak nas zapewniała żona obecnego właściciela, pokazywał się na robionych zdjęciach lub nie pozwalał w ogóle fotografować. Niedowiarkowie wielokrotnie mogli się przekonać o jego mocy. Dziewczynce, która nie chciała uwierzyć w ducha, złamał gryf skrzypiec. Jednego mężczyznę połamało lumbago. Obecnych gospodarzy też nie oszczędzał, bo najpiękniejszy arab padł im w stajni. A wszystko zaczęło się od tego, gdy kupili trumienny portret Szaniawskiego skradziony przed laty z kościoła w Sobkowie, w którym jest on pochowany. Dopiero po przekazaniu obrazu do świątyni przestały się dziać dziwne rzeczy. Jego kopia wisi w sali restauracyjnej Pod Zakutym Łbem. Właściciele zapewniają, że nie jest szkodliwa, ale kto tam wie...

Nad stromym zboczem doliny Kamiennej w Podgrodziu koło Ćmielowa bieleją resztki murów średniowiecznej strażnicy, nazywanej też zbójeckim zamkiem. Nie bez powodu, ponieważ miało w nim mieszkać 12 zbójców. Ich herszt wykradł jednemu z okolicznych panów córkę i tu ją ukrywał. Pan ten zbrojnie zamek obległ i zdobył. Córki jednak nie uratował i biedaczka zginęła wraz ze wszystkimi zbójami. Pewnie jej duch błąka się tam teraz po nocy...

Nad resztkami położonego na wysepce i nazywanego Żurawim Gniazdem zamku w Maleszowej (gmina Pierzchnica) może krążyć widmo Franciszki Krasińskiej. Choć była księżną kurlandzką, żoną pretendenta do tronu polskiego Karola Krystiana Wettyna, syna króla Augusta III Sasa, prababką pierwszego króla Włoch Wiktora Emanuela II, wiele szczęścia nie zaznała. Wyszła za królewicza w wielkiej tajemnicy. Mąż długo nie mógł się zdecydować, czy chce z nią iść przez życie. Zamieszkali razem dopiero 15 lat po ślubie. Gdzie zatem jej duch może rozpamiętywać to, co ją przykrego spotkało, jak nie w Maleszowej? Tu się urodziła, tu spędziła najszczęśliwsze lata dzieciństwa...

W ciepłe letnie noce nieziemskie zjawy krążą też pewnie nad ruinami zamku biskupów krakowskich w Bodzentynie. Być może to duchy więzionych tam arian i kalwinów. Niekoniecznie byli traktowani z chrześcijańskim miłosierdziem. Jeden z uwięzionych był tak głodny, że zjadł ponoć swoje heretyckie księgi.

Nie może oczywiście zabraknąć duchów w prastarym Sandomierzu. W Podziemnej Trasie Turystycznej złych ludzi może postraszyć Halina Krępianka, córka kasztelana Piotra z Krępy, która zemściła się okrutnie na Tatarach, którzy zamordowali wielu sandomierzan, w tym jej ojca i męża. Poszła do tatarskiego obozu i przekonała wodza, że przeprowadzi ich podziemnymi lochami do miasta. Gdy już Tatarzy zeszli pod ziemię, ukryci w pobliżu obrońcy miasta zasypali wejście. Wszyscy najeźdźcy zginęli, a wraz z nimi Halina.

Zamek Kazimierzowski w Sandomierzu wysadzili Szwedzi w marcu 1656 r. W momencie przejmowania go przez Polaków nastąpiła eksplozja pozostawionej w podziemiach amunicji. Siła wybuchu była tak wielka, że - jak głosi legenda - rycerz Bobola wraz z koniem przeleciał na drugą stronę Wisły i cudownie ocalał. Oczywiście już nie żyje i jego dusza może krążyć nad zamkiem, a być może nawet przelatywać na koniu nad Wisłą. Można w duchy nie wierzyć, ale koniecznie trzeba zobaczyć zamek i ilustrujący tę legendę obraz w sandomierskiej katedrze.