Patrząc na elegancki budynek ze szklaną elewacją, trudno rozpoznać w nim jedną ze szkół 'tysiąclatek'. Zresztą nie ma się co dziwić: została z niej właściwie tylko konstrukcja nośna, a przebudowa kosztowała 8 mln zł. Jak mówią pracownicy RCNT, to była łatwiejsza część, bo kolejne 16 mln trzeba było wydać na wyposażenie laboratoryjne. W Polsce działają banki prywatne i coraz więcej osób decyduje się na pobór i przechowywanie tam krwi pępowinowej , ale to kosztuje, nawet kilka tysięcy złotych. - Brakowało miejsca, gdzie kobiety, których nie było stać na korzystanie z ich usług, mogłyby deponować krew pępowinową - mówi Joanna Gleńska-Olender, kierownik Publicznego Banku Komórek Macierzystych. Wylicza, że obecnie za pomocą krwi pępowinowej i wyodrębnionych z niej komórek macierzystych można leczyć już ponad 70 chorób przede wszystkim nowotworowych takich jak ostre i przewlekłe białaczki. Krew pępowinowa to np. alternatywa dla poboru komórek macierzystych ze szpiku kostnego. - U nas pobieranie i przechowywanie będzie za darmo. Dzięki temu będzie można wzbogacić pulę krwi pępowinowej będącej dobrem społecznym oraz prowadzić badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych na dużą skalę - wyjaśnia szef RCNT.
RCNT ma już zawartą pierwszą umowę ze szpitalem, gdzie będzie pobierana krew pępowinowa, to Świętokrzyskie Centrum Matki i Noworodka w Kielcach. Początek działalności banku poprzedzi akcja promocyjna, m.in. w szpitalach i wśród lekarzy. Zacznie się 4 listopada od konferencji z udziałem m.in. aktorki Katarzyny Cichopek, matki dwójki dzieci, która już oddała krew do prywatnego Polskiego Banku Komórek Macierzystych. - Liczymy, że w grudniu będziemy mieć 100 pobrań - twierdzi Joanna Gleńska-Olender. Tłumaczy, że w praktyce pacjentki, które trafią na oddział położniczy, będą informowane o takiej możliwości. Krew będzie pobierana podczas porodu przez położne, które przeszkoli zespół RCNT. Trafi ona do worka pobraniowego, który kurier przywiezie do Podzamcza.
O tym, że Biobank jest już gotowy na przyjęcie pierwszych próbek, przekonaliśmy się kilka dni temu. Niemal w całym budynku, żeby wejść do kolejnych pomieszczeń, trzeba mieć karty elektroniczne, ale w przypadku laboratorium preparatyki, gdzie trafi krew pępowinowa, to za mało. Ma ono, zgodnie z wymaganiami ustawy o transplantologii, tzw. klasę czystości powietrza D. Najpierw konieczne jest więc założenie fartucha i ochraniaczy na buty, potem przejście po macie zatrzymującej zanieczyszczenia do kolejnej szatni. Tam garderobę uzupełnia czepek, maska na twarz i kitel. To nie koniec, jest jeszcze specjalna śluza-korytarz, gdzie obu par drzwi nie można otworzyć równocześnie. Wreszcie wchodzimy do sterylnie czystego laboratorium, a nasze przewodniczki prezentację zaczynają od dezynfekcji rąk.
- Pomieszczenie jest już po walidacji przez specjalną firmę, która m.in. sprawdzała liczbę cząstek zatrzymujących się na filtrach. Teraz musimy zachowywać się tak, jakby już normalnie funkcjonowało - tłumaczy Karolina Niebudek, podinspektor ds. hodowli komórkowych. Nie ma mowy o otwarciu okien, a ściany i sufit muszą być szorowane co tydzień środkiem odkażającym. Izolacja komórek macierzystych następuje w automatycznym systemie Sepax. - To minimalizuje możliwość błędu ludzkiego ? mówi Joanna Gleńska-Olender.
Gdy trwa izolacja komórek, laboranci wykonują badania mikrobiologiczne, wirusologiczne, żeby sprawdzić, czy matka jest zdrowa. - Jeżeli wykryjemy jakieś wirusy, takie jak HCV, HIV lub kiła, to taka krew zostanie zniszczona albo zostanie przekazana na cele naukowe. Poza tym lekarz nadzorujący ma obowiązek skontaktować się z tą kobietą i poinformować ją o tym, że wykryty został wirus - tłumaczy Joanna Gleńska-Olender.
Jeżeli wszystkie badania będą pozytywne, a wyizolowane komórki spełnią określone kryteria, to trafią do zbiornika z parami ciekłego azotu, gdzie w temperaturze minus 190 st. Celsjusza będą czekać na użycie w terapii lub do badań. Co ważne, zanim trafią do docelowego kriostatu, przez pewien czas przechodzą kwarantannę. - Do przechowywania trafi próbka o pojemności 25 ml. Do badań wykorzystamy niewielką część, tak żeby ewentualnie w pełni zabezpieczyć potrzeby lecznicze - zastrzega Marcin Perz.
Biobank Populacyjny, to drugi co do ważności lokator budynku po 'Tysiąclatce' w Podzamczu Chęcińskim. To miejsce, gdzie mieszkańcy województwa świętokrzyskiego będą mogli oddawać swój materiał biologiczny do badań naukowych. - My z tego materiału będziemy izolować DNA, RNA, surowicę i osocze. Na tej podstawie będziemy wyszukiwać markerów odpowiedzialnych za występowanie chorób i w połączeniu z danymi z kart informacyjnych od danych osób, rozpoznawać ich podłoże. Chodzi tu przede wszystkim o choroby cywilizacyjne - wyjaśnia Joanna Gleńska-Olender, kierownik Publicznego Banku Komórek Macierzystych. W pierwszej kolejności na celowniku będą schorzenia kardiologiczne, bo w regionie świętokrzyskim to najpoważniejszy problem.
Uzupełnieniem Biobanku Populacyjnego są laboratoria badawczo-wdrożeniowe, np. genetyczne i mikrobiologiczne. Całość jest już gotowa i powinna zacząć działać w grudniu. Oglądając kolejne pomieszczenia, trudno nie zauważyć, że zaplanowano maksymalną automatyzację całego procesu i szybkie przebadanie nawet dużej ilości materiału. Np. wszystkie laboratoria są połączone automatycznym systemem przesyłu i przechowywania próbek. Każda z nich jest transportowana w probówkach opisanych niepowtarzalnym kodem.
Automat dosyła je do pomieszczenia utrzymującego 4 st. Celsjusza, jeżeli zawiera próbkę DNA, lub do zamrażarek umożliwiających przechowywanie materiału w temperaturze minus około 80 st. Celsjusza. ? Nie tak dawno braliśmy udział w konferencji w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego poświęconej biobankom. Mamy szansę znaleźć się w gronie polskich banków, w europejskiej strukturze skupiającej takie instytucje. To umożliwi nam korzystanie z bazy próbek w Europie, a z drugiej strony zwiększa szanse na finansowanie i szkolenia ? ocenia dyrektor Perz.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze