Resztki murów niewielkiego zamku w Podgrodziu k. Ćmielowa bieleją na stromym zboczu nad doliną Kamiennej. Z daleka może się wydawać, że to wapienne skałki, których sporo znajduje się w pobliżu. Budowę warowni rozpoczął prawdopodobnie w XIV wieku jeden z rycerzy z rodu Szydłowieckich. I nie wiadomo, czy dokończył, ponieważ archeolodzy znaleźli tu ślady materiału budowlanego, który nie został wykorzystany. Mogła to być strażnica nad traktem z Małopolski na Mazowsze, służąca do pobierania myta. Wzniesiona została na terenie w kształcie koła o średnicy ok. 25 m, oddzielonym od reszty wzniesienia suchą fosą. Wejście do niej prowadziło prawdopodobnie przez zwodzony mostek.
Zamek w Podgrodziu bywał nazywany zbójeckim. Według miejscowej legendy, mieszkało w nim 12 zbójców, których herszt wykradł możnemu panu córkę i tu ją ukrywał. Pan ten zbrojnie zdobył zamek. Wszyscy zbóje zginęli w ruinach, a wraz z nimi uwięziona dziewczyna.
W latach 1519-31 kanclerz Krzysztof Szydłowiecki wzniósł zamek nad Kamienną w Ćmielowie. Była to okazała budowla rezydencjalno-obronna. W 1549 roku urodził się tu Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany Sierotka, wojewoda wileński i trocki, marszałek wielki i nadworny litewski, wnuk kanclerza Krzysztofa. Po Szydłowieckich zamek należał do Tarnowskich, Radziwiłłów, Zborowskich, księcia Janusza Ostrogskiego, Zasławskich i Małachowskich. Zniszczony został w czasie potopu szwedzkiego i drugiej wojny północnej w 1702 roku. Na początku XIX wieku ocalałe budynki zaadoptowano na browar. Dziś z dawnych fortyfikacji zobaczyć można ziemne wały i fragmenty murów przedzamcza z prostokątną wieżą bramną i przylegającym do niej budynkiem.
W XVII wieku ćmielowski zamek otoczony został wysokimi wałami ziemnymi z czterema bastionami i stał się zgodnie z ówczesną modą palazzo in fortezza. Jego główna część, w która służyła za rezydencję kolejnym właścicielom, znajdowała się na wyspie. Zachował się mur zamkowej kaplicy i resztki fundamentów budynków mieszkalnych.
Zamek w Bodzentynie zbudował w drugiej połowie XIV wieku biskup krakowski Florian z Mokrska. Miał wysoką wieżę i więzienie w podziemiach. W 1410 roku podążający na wojnę z Krzyżakami król Władysław Jagiełło przyjął tu posłów książąt pomorskich. W XV wieku rozbudował zamek biskup Zbigniew Oleśnicki. Później kardynał Fryderyk Jagiellończyk dobudował reprezentacyjne skrzydło mieszkalne. W XVII wieku przebudowany w barokowym stylu zamek otrzymał kształt podkowy, składał się trzech trzykondygnacyjnych skrzydeł otaczających dziedziniec.
Znaczenie bodzentyńskiego zamku zmalało po zbudowaniu pałacu w Kielcach. Jego fundator - biskup Jakub Zadzik - zmarł jednak w Bodzentynie. Tu także jako zawzięty wróg reformacji więził arian i kalwinów. Nie mieli lekko. Jeden z uwięzionych tak był wygłodzony, że zjadł ponoć swoje heretyckie księgi. Po przejęciu przez państwo u schyłku I Rzeczypospolitej zamek służył jako spichlerz i szpital wojskowy. Opuszczony po wojnach napoleońskich niszczał i był rozkradany. W resztkach murów zachował się piękny portal nad bramą wjazdową z czerwonego piaskowca, a także część ozdobnej kamieniarki okiennej.
Zamek w Rembowie koło Rakowa, wzniesiony na wyniosłej górze w pierwszej połowie XIV wieku przez jednego z Odrowążów, był trudny do zdobycia. Od dwóch stron dostępu do niego broniło strome zbocze, z pozostałych otoczony był fosą. Jego budowniczowie popełnili jednak błąd, ponieważ fundamenty osadzili na lessowym gruncie, co powodowało osiadanie murów. Z tego prawdopodobnie powodu Kurozwęccy, do których zależał zamek w drugiej połowie XIV wieku, zabrali z niego, co się dało i zbudowali sobie nowy w Kurozwękach.
Jak każdy zamek, tak i ten w Rembowie ma swoją legendę i ducha. Według niej, ufundował go rycerz Mszczuj za łupy przywiezione z wyprawy krzyżowej. Przywiózł z niej również piękną żonę, która urodziła mu sześciu synów. Zamek podstępnie zdobyli Tatarzy. Poczekali, aż Mszczuj wyruszy na polowanie i dopiero wtedy przystąpili do ataku. Żona rycerza zaprowadziła synków do podziemi i zasypała wejście. Zaraz potem zginęła ugodzona tatarską strzałą. Zrozpaczony Mszczuj po powrocie z łowów rzucił się w pogoń za napastnikami, ale poległ w nierównym boju. A jego synowie zostali już na zawsze pod ziemią. W każdą Niedzielę Palmową wokół ruin krąży ponoć duch rycerza Mszczuja na koniu i ciągle szuka ukochanych dzieci.
Szydłów opasał murami król Kazimierz Wielki w połowie XIV wieku. Od zachodu i północy wzniesiono je na stromym zboczu nad wąwozem i doliną rzeczki Ciekącej, od południa i wschodu, gdzie teren jest płaski, dostępu broniły wał ziemny i fosa. Na wrogów czekały też wysokie na 10 m baszty i wznoszone w razie zagrożenia kryte ganki na murach z otworami do rzucania kamieni czy nabijanych ćwiekami kłód. W średniowieczu mury miały 1080 m długości, przetrwało do dziś 680 m. W ostatnich latach cześć została odrestaurowana, można po nich chodzić. W jednej z baszt, nazywanej Skarbczykiem (na zdjęciu z lewej), mieści się muzeum.
Kazimierz Wielki wzniósł w Szydłowie również zamek, który przebudowany został dwa wieki później. Ocałały z niego wysokie mury z salą rycerską. Wejście na dziedziniec, gdzie odbywają się m.in. turniej rycerskie i imprezy rozrywkowe, prowadzi przez bramę z kartuszem herbowym Zygmunta III Wazy.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze