Pałac zbudowany został w 1802 roku według projektu architekta Jakuba Kubickiego, który tej sztuki uczył się m.in. we Włoszech jako stypendysta króla Poniatowskiego. Budowla w Bejscach to jedno z pierwszych jego dzieł. Projektował też m.in. pałace w Białaczowie, Pławowicach i Radziejowicach, ratusz w Płocku, świątynię Sybilli w Łazienkach, plac Zamkowy i arkady Zamku Królewskiego w Warszawie. Dla Warszawy przygotował też niezrealizowany projekt Świątyni Opatrzności Bożej.
Jakub Kubicki zaprojektował również warszawski Belweder, który powstał w latach 1818-22 z przebudowy XVII-wiecznej wilii Krzysztofa Zygmunta Paca. Jest bardzo podobny do pałacu w Bejscach, choć nieco większy. Stanowił najpierw rezydencję wielkiego księcia Konstantego, który w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku uciekał stamtąd przed spiskowcami. Jako naczelnik państwa i po zamachu majowym mieszkał w Belwederze Józef Piłsudski. Obecnie pałac służy prezydentowi Bronisławowi Komorowskiemu.
Warszawski Belweder był świadkiem wielu ważnych wydarzeń, ten w Bejscach omijały burze dziejowe, służył głównie do wypoczynku. Na jego frontonie widnieje napis 'Praca nadała spoczynek', który kazał umieścić sam Marcin Badeni. Po upadku I Rzeczypospolitej zniechęcony do polityki zajął się on gospodarowaniem rozległymi dobrami w Bejscach i pobliskich Podolanach. Miał ponoć mawiać: 'Dobre miejsce dały Bejsce'. Na jego cześć powstały powiedzenia: 'Kto ma Bejsce, Podolany, może siadać między pany', 'Kto ma Bejsce, ma dobre miejsce'.
Tak wygląda bejski pałac od drugiej strony. Gościli w nim przed dwoma wiekami m.in. poeci Franciszek Karpiński i Kajetan Koźmian, historyk Julian Ursyn Niemcewicz czy ksiądz Stanisław Staszic. Ten ostatni przebywał w Bejscach kilkakrotnie, w tym praktycznie całą zimę 1812 roku. Marcin Badeni miał bogatą bibliotekę, w której znajdowały się dzieła Jana Długosza, Marcina Kromera, Marcina Bielskiego czy Łukasza Górnickiego, a także bardzo cenne zbiory dokumentów. Przechowywał m.in. brudnopisy listów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do carycy Katarzyny.
Bejski pałac został zaprojektowany tak, aby dobrze służył wypoczynkowi i zabawie. W jego przyziemu znajduje się sztuczna grota z kamieni wapiennych. W niej ucztowano. Na haku był podwieszany kociołek, rozpalano pod nim ogień. Syci goście krętymi schodami szli do wysokiego na dwie kondygnacje okrągłego salonu, gdzie odbywały się tańce. Stamtąd mogli wyjść na taras lub udać się po schodach na piętro do sypialni. Mogli się również udać na dach, gdzie połączone murem kominy tworzą rodzaj tarasu i podziwiać stamtąd piękny widok (bello vedere).
Najbardziej reprezentacyjny w bejskim pałacu jest okrągły salon. Pod wykładziną zachował się oryginalny parkiet. Ściany są alabastrowe, ozdobione sztukaterią i licznymi malowidłami przedstawiającymi sceny mityczne i alegoryczne. Sklepienie posiada bogatą dekorację z motywami roślinnymi.
W owalnych medalionach na ścianach okrągłego salonu znajdują się postacie muz, bogiń sztuki i nauki z mitologii greckiej. Jest tu więc Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnia, Talia, Terpsychora i Urania.
Malowidła i sztukateria zachowały się również w innych pomieszczeniach pałacu, który do 1945 roku należał do Byszewskich. Po przejęciu przez państwo przez dwa lata stanowił siedzibę szkoły rolniczej. Od 1947 służy do opieki osobom starszym i chorym, obecnie jako Dom Pomocy Społecznej.
Koło pałacu znajdują się stawy, obecnie częściowo zarośnięte. Przy jednym z nich za ogrodzeniem żyją od kilkunastu lat dwie klępy - samice łosia. Chętnie wychodzą do zwiedzających, dają się karmić i fotografować.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze